80 rocznica Krwawej Niedzieli na Wołyniu

Członkowie TMKW w Grudziadzu z wyjątkową starannością i powagą przygotowywali się do obchodów 80 – tej rocznicy Krwawej Niedzieli na Wołyniu. 11 lipca 2023 roku zaplanowano obchody rocznicy przy pomniku pomordowanych na Kresach Wschodnich.

Uroczystości rozpoczęła msza św. W intencji pomordowanych, której przewodniczył kapelan TMKW ks. Kanonik Dariusz Kunicki wraz z wikariuszem miejscowej parafii pw. Wniebowzięcia NMP ks. Kamilem. Homilię wygłosił ks. Kanonik, nawiązując do wydarzeń sprzed 80 lat:

„W pierwszym czytaniu z księgi przysłów usłyszeliśmy <<…Pan udziela mądrości, z ust Jego wiedza, roztropność>> właśnie dlatego obchody rocznicy tej strasznej tragedii rozpoczynamy od Eucharystii, od spotkania z Bogiem. Aby On dał nam mądrość, roztropność w patrzeniu na tę wielką zbrodnię, która w oczywisty sposób budzi nasze emocje…

… Mądrość Boża, której przyszliśmy zaczerpnąć ze spotkania z Bogiem w modlitwie wskazuje na to co jest podstawą pokoju serca i buduje przyszłość. To jest prawda, cała prawda. I o tę prawdę o tej tragedii każdy z nas tu obecnych i każdy Polak ( bo to sprawa całego narodu) konsekwentnie, wytrwale musi się starać…

…Trzeba o całą tę prawdę walczyć, odkrywać i przekazywać kolejnym pokoleniom. Nie po to by rozdrapywać ciągle jeszcze nie zabliźnione rany ale, by w prawdzie, której uczy nas Mądrość Boża roztropnie dążyć do pojednania, nie za wszelką cenę ale w oparciu o prawdę i uznanie kto był oprawcą, a kto ofiarą. Celem poznania prawdy jest pojednanie, które przynosi też pokój serca. Pojednanie to proces, nie ma tu szybkich i spektakularnych efektów. Trzeba jednak konsekwentnie, cierpliwie, małymi krokami dążyć, odkrywając prawdę o tym okrutnym ludobójstwie”

Po mszy św. uczestnicy przeszli pod pomnik, gdzie odbyła się dalsza część uroczystości.

Miejsca przy pomniku zajęły poczty sztandarowe grudziądzkich szkół: Szkoły Podstawowej nr 12 – opiekuna pomnika oraz III-go Liceum Ogólnokształcącego klas mundurowych z opiekunem i jednocześnie prowadzącym uroczystość Panem  Romanem Sarnowskim.

Program uroczystości wraz z przemówieniem Prezesa TMkW

W imieniu Towarzystwa Miłośników Kresów Wschodnich w Grudziądzu mam zaszczyt powitać Państwa na uroczystości 80-tej rocznicy Krwawej Niedzieli na Wołyniu.

Bardzo serdecznie witam:

Pana Szymona Gurbina Wiceprezydenta Grudziądza;

Pana Krzysztofa Kosińskiego Wiceprzewodniczącego Rady Grudziądza;

Pana Michała Czepka radnego Rady Sejmiku Wojewódzkiego;

Serdecznie witam Księży: Księdza Kan. Dariusza Kunickiego Proboszcza Bazyliki Kolegiackiej Św. Mikołaja i równocześnie Kapelana grudziądzkich Kresowian.  Ks. Kamila Kurta wikarego z parafii pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny;

Szkoły:

Panią Alicję Kuziemską Machowską Wicedyrektora Szkoły Podstawowej nr 12 im. Synów Pułku wraz ze społecznością szkolną; Szkoła jest opiekunem tego upamiętnienia;

Pana Łukasza Piaseckiego Dyrektora III Liceum Ogólnokształcącego im. Jana Pawła II wraz ze społecznością szkolną;

Pana Wiesława Łasińskiego Dyrektora Branżowej Szkoły I Stopnia Rzemiosła i Przedsiębiorczości;

Panią Annę Goszka nauczyciela II LO im. Króla Jana III Sobieskiego wraz ze społecznością szkolną.

 Przedstawicieli IPN delegatura w Bydgoszczy, w tym Pana dr Przemysława Wójtowicza;

Przedstawicieli Stowarzyszenia Grudziądz Semper Fidelis;

Przedstawicieli Męskiego Różańca, którzy od 4 lat modlą się w tym miejscu w intencji ofiar tej zbrodni;

Młodzież z klas mundurowych III Liceum wraz z opiekunem Starszym Chorążym Sztabowym Romanem Sarnowskim;

Panią Danutę Skowrońską Prezes Związku Sybiraków;

Przedstawicieli Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich oddział w Bydgoszczy;

Koleżanki i Kolegów z Towarzystwa miłośników Kresów Wschodnich w Grudziądzu;

Szczególnie gorąco witam mieszkańców Grudziądza i wszystkich, którym leży na sercu pamięć o Pomordowanych na Wschodzie.

W dniu dzisiejszym obchodzimy 80-tą rocznicę Krwawej Niedzieli na Wołyniu. To była kulminacja  ludobójstwa dokonanego przez nacjonalistów ukraińskich w latach 1939-1947 na naszych Rodakach zamieszkujących Kresy Południowo Wschodnie przedwojennej Polski.

Z inicjatywy Towarzystwa Miłośników Kresów Wschodnich w Grudziądzu powstał 5 lat temu pomnik, przy którym się zebraliśmy.

 Wierzę w to, że ta nasza inicjatywa przyczyniła się do pogłębienia lokalnej pamięci o ofiarach tej straszliwej zbrodni i w jakiejś niewielkiej mierze do tego, że doczekamy się wreszcie zgody na ich ekshumację i godny pochówek. Może wreszcie decydenci na Ukrainie zrozumieją, że aby się pojednać trzeba wyraźnie wyartykułować kto był ludobójcą, a kto ofiarą. Że ofiarom należy się po wielu latach mataczenia przynajmniej słowo „przepraszam”. Mam nadzieję, że konsekwentna pamięć Polaków doprowadzi nasze władze do tego by stanowczo  dopominać się zgody na ekshumację i pogrzebanie ofiar w poświęconej ziemi. Polska powinna mocnym głosem zakazywać kultu ludobójców na Ukrainie.

 Uregulowanie tych spraw jest niezbędne dla prawdziwego pojednania pomiędzy Polską, a Ukrainą. 

Obecność Państwa w tym miejscu pokazuje, że pamięć o Pomordowanych na Wschodzie jest dla nas bardzo ważna. Bardzo dziękuję, że poświęciliście Państwo swój czas i zechcieliście tu przybyć by oddać hołd ofiarom okrutnie pomordowanym tylko dlatego, że byli Polakami.

Dziękuję za uwagę.

2. Prelekcja historyczna o ludobójstwie dokonanym przez nacjonalistów ukraińskich na polskich mieszkańcach Kresów Południowo Wschodnich II Rzeczypospolitej w wykonaniu dr Przemysława Wójtowicza z bydgoskiej delegatury IPN.

3. Wystąpienie Pana Szymona Gurbina Wiceprezydenta Grudziądza na temat ludobójstwa.

4. Wystąpienie Pana Romana Sarnowskiego Przewodniczącego stowarzyszenia Grudziądz Semper Fidelis na temat roli Towarzystwa Miłośników Kresów Wschodnich w Grudziądzu w szerzeniu pamięci o ludobójstwie dokonywanym przez Ukraińców na Polakach.

5. Modlitwa przy pomniku za pomordowanych.

6. Składanie kwiatów przez delegacje.

7. Podziękowanie wszystkim, którzy pomogli w organizacji uroczystości i tym, którzy na nią przybyli.