W październiku 2019 roku ukazała się długo oczekiwana książka „Kresowianie w Grudziądzu. Korzenie – Losy – Dziedzictwo” autorstwa Krystyny Borucińskiej, członkini stowarzyszenia „Towarzystwo Miłośników Kresów Wschodnich w Grudziądzu”. Jest to książka szczególna.
W rozdziale wprowadzającym „Kresy historyczne i sentymentalne” autorka daje własny, głęboko przemyślany rys wschodnich terenów Rzeczypospolitej w chronologicznym ujęciu historycznym, kulturowym i religijnym. Otwiera szerokie możliwości wnikania i dalszego pogłębiania wiedzy z zakresu literatury, architektury, folkloru i wielu innych aspektów życia Polaków, Ukraińców, Białorusinów, Litwinów, Żydów, Karaimów, wspólnie zamieszkujących tamte tereny.
Kwintesencją książki są dwa rozdziały „Sami o sobie. Nasze korzenie i losy” oraz „Głosy potomków i bliskich”. 90 autorów wspomnień, w formie opowiadań i wywiadów, przenosi nas na tereny Wileńszczyzny, Wołynia, Podola, Bukowiny, Pokucia, Grodzieńszczyzny. Są to świadectwa życia całych rodzin, obejmujące wiele pokoleń. Wspólnym mianownikiem wspomnień jest opis opuszczania ojcowizny i poszukiwania miejsca do życia w Polsce powojennej. W większości opowiadań dominuje, oprócz nostalgii do utraconych stron rodzinnych, akceptacja nowej, małej ojczyzny – Ziemi Grudziądzkiej.
Dalsze rozdziały zawierają informacje o Kresowianach, w różny sposób związanych z Grudziądzem.
Książka, w założeniu przedstawiająca w większości tragiczne losy Kresowian – współobywateli Grudziądza, wypełnia lukę w dokumentowaniu tragedii setek tysięcy polskich obywateli, zmuszonych do opuszczenia swoich domów na wschodnich terenach II Rzeczypospolitej. Fakt ten przez dziesięciolecia przemilczany był przez rządzących.
(Na podstawie: Krystyna Borucińska – „Kresowianie w Grudziądzu. Korzenie – Losy – Dziedzictwo”. Słowo wstępne.)